ทาโคมิเตอร์ (Tachometer) หรือเครื่องวัดความเร็วรอบคือเครื่องมือที่ใช้วัดความเร็วในการหมุนของวัตถุ โดยทั่วไปจะอยู่ในรูปของรอบต่อนาที (RPM) คำว่า “เครื่องวัดวามเร็ว” มาจากคำภาษากรีกว่า “tachos” แปลว่าความเร็ว และ “metron” แปลว่าการวัด
มาตรวัดความเร็วรอบมักใช้ในอุตสาหกรรมต่างๆ รวมถึงยานยนต์ การบินและอวกาศ และการผลิต เพื่อตรวจสอบและควบคุมความเร็วของเครื่องยนต์ เครื่องจักร และส่วนประกอบที่หมุนอื่นๆ
ภูมิหลังทางประวัติศาสตร์
แนวคิดในการวัดความเร็วในการหมุนมีมาตั้งแต่ต้นศตวรรษที่ 19 เครื่องวัดวามเร็วรูปแบบแรกสุดรูปแบบหนึ่งถูกคิดค้นโดยวิศวกรชาวเยอรมัน Dietrich Uhlhorn ในปีค.ศ. 1817 อุปกรณ์ทางกลนี้ใช้แรงเหวี่ยงในการวัดความเร็ว
เมื่อเทคโนโลยีก้าวหน้า มาตรวัดรอบก็พัฒนาจากระบบกลไกเป็นระบบไฟฟ้าและดิจิตอลทำให้มีความแม่นยำและอเนกประสงค์มากขึ้น
หน่วยความเร็วรอบ
หน่วยในการวัดความเร็วรอบในการหมุนยอดนิยมใช้มีหลายหน่วย แต่ละหน่วยเหมาะสำหรับการใช้งานที่แตกต่างกัน หน่วยที่พบบ่อยที่สุดได้แก่รอบต่อนาที (Revolutions Per Minute RPM) ซึ่งนิยมเขียนย่อได้ดังนี้ rpm, RPM, รอบ/นาที, r/min หรือ r⋅min และยังมีเรเดียนต่อวินาที (rad/s) และองศาต่อวินาที (°/s)
ประเภทของมาตรวัดรอบ
เครื่องวัดความเร็วรอบสามารถแบ่งประเภทกว้างๆ ได้เป็นหลายประเภทตามหลักการทำงานและการใช้งาน:
แบบสัมผัส (Contact Tachometers)
มาตรวัดรอบแบบสัมผัสต้องมีการสัมผัสทางกายภาพโดยตรงกับชิ้นส่วนที่กำลังหมุน มีปลายหรือล้อที่วางอยู่บนพื้นผิวที่กำลังหมุน และในขณะที่พื้นผิวเคลื่อนที่ มันจะขับเคลื่อนกลไกการนับทางกลหรืออิเล็กทรอนิกส์เพื่อวัด RPM
แบบไม่สัมผัส (Non-Contact Tachometers)
มาตรวัดความเร็วรอบแบบไม่สัมผัสจะวัดความเร็วโดยไม่ต้องสัมผัสทางกายภาพ โดยใช้เซ็นเซอร์แม่เหล็กไฟฟ้าหรือออปติคัล เหมาะสำหรับการวัดความเร็วของชิ้นส่วนที่เปราะบาง ร้อน หรือเข้าถึงไม่ได้
การประยุกต์เครื่องวัดวามเร็ว
มาตรวัดรอบเป็นเครื่องมือสำคัญในด้านต่างๆ ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างการใช้งานที่โดดเด่นเพียงบางส่วน:
อุตสาหกรรมยานยนต์
ในรถยนต์มาตรวัดรอบมีความสำคัญอย่างยิ่งในการตรวจสอบความเร็วของเครื่องยนต์ ข้อมูลนี้ช่วยให้ผู้ขับขี่เปลี่ยนเกียร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยให้มั่นใจได้ว่าเครื่องยนต์จะไม่ถูกเร่งมากเกินไป และช่วยในการวินิจฉัยปัญหาเครื่องยนต์
การบินและอวกาศ
ในเครื่องบินเครื่องวัดวามเร็วจะวัดความเร็วการหมุนของใบพัดและเครื่องยนต์ไอพ่น การวัดความเร็วที่แม่นยำมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการรักษาสภาพการทำงานที่ปลอดภัยและการเพิ่มประสิทธิภาพ
การผลิตและกระบวนการทางอุตสาหกรรม
เครื่องวัดวามเร็วใช้ในการตรวจสอบและควบคุมความเร็วของเครื่องจักร เช่น สายพานลำเลียง มอเตอร์ และกังหัน ช่วยให้มั่นใจได้ถึงการทำงานที่เหมาะสมที่สุดและป้องกันความล้มเหลวทางกลไกเนื่องจากการเร่งความเร็วเกิน
อุปกรณ์ทางการแพทย์
อุปกรณ์ทางการแพทย์บางชนิดเช่นเครื่องหมุนเหวี่ยง จะใช้เครื่องวัดวามเร็วเพื่อรักษาความเร็วในการหมุนที่แม่นยำ การควบคุมความเร็วที่แม่นยำเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อประสิทธิภาพของอุปกรณ์เหล่านี้
วิธีใช้เครื่องวัดวามเร็วแบบดิจิตอล
เครื่องวัดวามเร็วแบบดิจิตอลนั้นค่อนข้างง่ายและตรงไปตรงมา ด้วยเครื่องวัดวามเร็วแบบอิเล็กทรอนิกส์แบบไม่สัมผัส คุณสามารถควบคุมการทำงานได้อย่างง่ายดาย โดยในขั้นต้นติดเทปสะท้อนแสงไปที่บริเวณเพลาหรือแกนหมุน
จากนั้นชี้เครื่องมือไปที่เพลา บริเวณที่ติดเทปสะท้อนแสง โดยทั่วไปเครื่องมือจะมีเลเซอร์อยู่ที่ปลายมาตรวัดรอบเพื่อจุดประสงค์นี้ เมื่อชี้ไปที่วัตถุที่กำลังหมุน อุปกรณ์จะวัด RPM (รอบต่อนาที) และแสดงผลให้ผู้ใช้เห็น
นอกจากนี้ยังมีอุปกรณ์เสริมมาตรวัดความเร็วหลายแบบเพื่อช่วยในการติดตั้งและทำงานกับอุปกรณ์เหล่านี้ อุปกรณ์เสริมอาจรวมถึงล้อวัด อะแดปเตอร์ และข้อต่อ และได้รับการออกแบบให้ทำงานร่วมกับเครื่องวัดวามเร็วเพื่อเป็นโซลูชันที่ครอบคลุม
