ความกระด้างของน้ำ (Water hardness) เป็นปัญหาทั่วไปที่ส่งผลกระทบต่อหลายครัวเรือนทั่วโลก การทำความเข้าใจว่าน้ำกระด้างคืออะไร สาเหตุ และผลกระทบของน้ำสามารถช่วยให้คุณจัดการและบรรเทาผลกระทบที่มีต่อบ้านและสุขภาพของคุณได้
บทความนี้จะให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับความกระด้างของน้ำ การวัดค่า และวิธีแก้ปัญหาที่มีประสิทธิภาพในการจัดการกับน้ำกระด้าง
ความกระด้างของน้ำคืออะไร?
ความกระด้างของน้ำคือน้ำที่มีแร่ธาตุที่ละลายอยู่ในระดับสูง โดยส่วนใหญ่เป็นแคลเซียม (Ca) และแมกนีเซียม (Mg) แร่ธาตุเหล่านี้มีอยู่ตามธรรมชาติในน้ำและสะสมเมื่อเคลื่อนที่ผ่านดินและหิน แม้ว่าน้ำกระด้างจะไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ แต่ก็อาจทำให้เกิดปัญหาต่างๆ ในกิจกรรมและเครื่องใช้ในบ้านได้
สาเหตุของน้ำกระด้าง
สาเหตุหลักของน้ำกระด้างคือการละลายของแร่ธาตุแคลเซียมและแมกนีเซียมเมื่อน้ำไหลผ่านหินปูน ชอล์ก หรือยิปซั่ม องค์ประกอบทางธรณีวิทยาของพื้นที่มีอิทธิพลอย่างมากต่อความกระด้างของน้ำประปา ภูมิภาคที่มีแร่ธาตุเหล่านี้ในพื้นดินมีความเข้มข้นสูงมีแนวโน้มที่จะมีน้ำกระด้าง
มาตรฐานน้ำกระด้าง (Hardness) ในประเทศไทย
โดยทั่วไปกำหนดไว้ไม่เกิน 100มิลิกรัมต่อลิตร ตังตารางที่แสดงด้านล่าง
| พารามิเตอร์ | กรมอนามัย | อ.ย. | ส.ม.อ |
|---|---|---|---|
| ความกระด้าง (Hardness) | ไม่เกิน 500 มก./ล. | ไม่เกิน 100 มก./ล. | ไม่เกิน 100 มก./ล. |
การวัดความกระด้างของน้ำ
โดยทั่วไประดับน้ำกระด้างจะถูกวัดในหน่วยเป็นมิลลิกรัมต่อลิตร (มก./ลิตร) หรือที่เรียกว่าส่วนในล้านส่วน (ppm) หรือเกรนต่อแกลลอน (gpg) แต่หน่วยวัดที่นิยมใช้ได้แก่มิลลิกรัมต่อลิตร (มก./ลิตร)
โดยความหมายของมิลลิกรัมต่อลิตรคือในน้ำ 1 ลิตรประกอบด้วยแร่ธาตุแคลเซียมและแมกนีเซียมในน้ำหนักกี่มิลลิกรัม เราสามารถจำแนกความกระด้างของน้ำโดยทั่วไปมีดังนี้:
- น้ำอ่อน (Soft Water): 0-60 มก./ลิตร
- น้ำกระด้างปานกลาง (Moderately Hard Wateพ): 61-120 มก./ลิตร
- น้ำกระด้าง (Hard Water): 121-180 มก./ลิตร
- น้ำกระด้างมาก (Very Hard Water) : >180 มก./ลิตร
อุปกรณ์ทดสอบวัดความกระด้างของน้ำคืออุปกรณ์ที่ใช้วัดความเข้มข้นของแคลเซียมไอออน (Ca2+) และแมกนีเซียมไอออน (Mg2+) ในน้ำ ซึ่งเป็นตัวกำหนดน้ำกระด้าง
เครื่องวัดเหล่านี้เป็นเครื่องมือที่จำเป็นสำหรับเจ้าของบ้าน นักเลี้ยงปลา และผู้ใช้ในอุตสาหกรรมที่ต้องการตรวจสอบและจัดการความกระด้างของน้ำเพื่อป้องกันการสะสมของตะกรัน ปรับปรุงประสิทธิภาพการทำความสะอาด และรับประกันการทำงานของอุปกรณ์และกระบวนการต่างๆ อย่างเหมาะสมที่สุด
ประเภทของเครื่องวัดความกระด้างของน้ำ
1. เครื่องวัดแบบดิจิตอล (Water hardness meter)
เครื่องทดสอบน้ำกระด้างแบบดิจิตอล ใช้เซ็นเซอร์เฉพาะเพื่อวัดความเข้มข้นของ (Ca2+) และแมกนีเซียมไอออน (Mg2+) โดยตรง ให้ความแม่นยำแสดงผลเป็นตัวเลข การใช้งานง่าย
2. ชุดทดสอบสารเคมี:
- ชุดทดสอบด้วยการไทเทรต: เกี่ยวข้องกับการเติมรีเอเจนต์ลงในตัวอย่างน้ำจนกว่าการเปลี่ยนสีจะบ่งบอกถึงระดับความกระด้าง
- แถบทดสอบ: แถบที่เปลี่ยนสีตามความกระด้างของน้ำเมื่อจุ่มลงในตัวอย่าง ใช้งานง่าย แต่ความแม่นยำน้อยกว่าเครื่องวัดแบบดิจิตอล
วิธีแก้ปัญหาสำหรับน้ำกระด้าง
ระบบการกรอง
ระบบการกรองสามารถขจัดสิ่งปนเปื้อนได้หลากหลาย รวมถึงแร่ธาตุที่มีความกระด้าง โดยทั่วไประบบเหล่านี้จะรวมวิธีการกรองหลายวิธี เช่น ถ่านกัมมันต์และรีเวิร์สออสโมซิส เพื่อให้การบำบัดน้ำอย่างครอบคลุม
ผลกระทบของน้ำกระด้าง
1.เครื่องใช้ในครัวเรือน
น้ำกระด้างอาจทำให้เกิดตะกรันในเครื่องใช้ไฟฟ้า เช่น เครื่องล้างจาน เครื่องซักผ้า และเครื่องทำน้ำอุ่น การสะสมนี้สามารถลดประสิทธิภาพของอุปกรณ์เหล่านี้ เพิ่มการใช้พลังงาน และทำให้อายุการใช้งานสั้นลง
2.ประปา
คราบแร่จากน้ำกระด้างสามารถสะสมในท่อ ส่งผลให้การไหลของน้ำลดลง และอาจนำไปสู่การอุดตันและการกัดกร่อน ซึ่งอาจส่งผลให้ต้องซ่อมแซมและเปลี่ยนท่อประปาซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูง
3.ทำความสะอาดและซักรีด
น้ำกระด้างลดประสิทธิภาพของสบู่และผงซักฟอก ทำให้การได้ฟองที่ดีเป็นเรื่องยากขึ้น ซึ่งอาจทิ้งคราบสบู่ไว้บนจาน เสื้อผ้า และพื้นผิวต่างๆ เสื้อผ้าที่ซักด้วยน้ำกระด้างอาจรู้สึกแข็งและดูสกปรก
4.ผิวหนังและเส้นผม
การอาบน้ำในน้ำกระด้างสามารถทิ้งสิ่งตกค้างบนผิวหนังและเส้นผม ทำให้เกิดความแห้งและระคายเคือง นอกจากนี้ยังสามารถทำให้ผมดูหมองและจัดทรงยากอีกด้วย
บทสรุป
การทำความเข้าใจว่าน้ำกระด้างคืออะไรและผลกระทบที่มีต่อบ้านและสุขภาพของคุณเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการรักษาสภาพแวดล้อมในการอยู่อาศัยที่สะดวกสบาย ด้วยการวัดความกระด้างของน้ำและการใช้วิธีแก้ปัญหาที่มีประสิทธิภาพ
คุณสามารถบรรเทาปัญหาที่เกิดจากน้ำกระด้าง และรับประกันอายุการใช้งานของเครื่องใช้ไฟฟ้าและระบบประปาของคุณ ไม่ว่าคุณจะเลือกใช้น้ำยาละลายน้ำ อุปกรณ์ขจัดตะกรัน หรือระบบกรอง การแก้ไขปัญหาน้ำกระด้างจะปรับปรุงคุณภาพชีวิตและประสิทธิภาพของระบบในครัวเรือนของคุณ